KÖPEK EĞİTİMİ

EĞİTİM GEREÇLERİ
Eğitim tasmaları, kafa yularları ve diğer araçlar adı üzerinde sadece araçlardır. Amaçları siz köpeğe yanınızda yürüme eğitimi verirken, tasma kayışını çekiştirmeyi engellemektir. Amaç, siz doğru davranışı öğretirken köpeğin bu araçları kullanabilmesi, ama öğrendikten sonra da kullanımdan vazgeçilerek, davranışını araçsız sergileyebilmesidir.

Tasmalar ve Kayışlar
Köpeği çekiştirmeden alıkoyacak çeşitli araçlar bulabilirsiniz. En yaygınları normal kayan tasma (ya da boğma zinciri), kıstıran tasma ve kafa yularıdır. Kayan tasma köpeğin nefes borusunu çok kısa bir an tıkayarak rahatsız olmasını sağlar ve çekme hareketini engeller. Kıstıran tasma köpeğin boyun derisini sıkıştırarak hayvanı rahatsız eder ve çekmesini engeller. Kafa yularıysa köpeğin kafasını yere doğru çekerek, ileri doğru yürümesine engel olur, köpek kayışı çekiştirmekten vazgeçip sahibine yaklaşmadıkça yürüyemez.

Bütün bu araçları kullanırken, köpeğinize birlikte yürüme eğitimini adım adım öğretmelisiniz, hatta araçları kullanmaya başlamadan önce eğitime başlamalısınız. Köpek ne için ödüllendirildiğini anlamaya başladığında bu araçları kullanmaya başlarsanız, çeşitli çeldiricilerin eğitiminizi engellemesinin önüne geçebilirsiniz. Veteriner kliniği gibi bazı özel yerlere gittiğinizde, köpeğinin eğitimini tamamlamamışsa, ekstra dikkat göstermelisiniz. Her gereç her köpek için uygun olmayabilir ama tümünün içinde muhtemelen en yararlı olabilecek olan kafa yularıdır.

DİKKAT
Bu araçlardan hiçbiri köpeğinize yanınızda yürümeyi öğretemez. Kayışla yürüme olayını küçük parçalara bölerek köpeğin aşama aşama öğrenmesini sağlayacak olan sizsiniz. Eğitim araçları köpeğinizin davranışlarını terbiye etmeye yarar ama hepsinin görevi burada sona erer.


Kafa Yularının Yararları
Kafa yularında diğer markalara oranla daha iyi uyum sağlayan bir marka vardır; Gentle Leader Headcollar. Yuların iki ayarlanabilir kayışı sırasıyla boyna ve buruna geçirilir. Tasma kayışıysa yulara köpeğin çenesinin altından bağlanır. Yular takılan bir atı gözünüzün önüne getirmek bu aracın nasıl işe yarayacağı hakkında bir fikir sahibi olmanızı sağlayabilir. Bu aracın diğer eğitim araçlarına oranla daha yararlı olmasının nedeni, kafa yularının köpeğin ileri hareketini kafasını kontrol ederek engellemesidir. Bir atı boynundan çekerek hareket ettirebilmeyi asla düşünemezsiniz. Ancak dev gibi bir atı başına hükmederek istediğiniz yöne doğru hareket ettirebilirsiniz; eh, en azından çoğunlukla!

Aynı prensip köpekler için de geçerlidir. Kafa yuları, ağzını açmasını engelleyen burunluk gibi değildir. Kafa yuları takılan köpek yemek yiyebilir, top yakalayabilir, hatta ısırabilir; bu yüzden kafa yuları takılı diye köpeği dikkate almamak hata olur. Ancak yular takılı köpeğiniz yememesi ya da ısırmaması gereken bir şeyi ağzına almaya çalışırsa kayışı hafifçe çekerek ağzını kapamasını sağlayabilirsiniz. Uygulanan hafif baskı kolaylıkla ağzını kapar ve başını yere doğru indirmesini sağlayarak davranışını sürdürmesini etkili bir biçimde engeller. Kafa yuları bazen otomatik düzeltici olarak da anılır, yani çoğu durumda kayışı tutan kişinin çekmesine gerek kalmadan, köpeğin hareketiyle de işe yarayıp, onu yapmaya çalıştığı hareketten men etmeyi başarır. Bu aleti tasmaya takmaya karar verirseniz normal iki metrelik kayışla kullanmalı, uzayan ya da otomatik geri çekilen kayışlarla asla kullanmamalısınız. Köpek bir şeyin peşine aniden atılırsa, yuların engellemesi ve geri çeken kayışın ani tepkisiyle boynunu incitebilir. Kafa yularını iki haftalık bir tanıtımla yavaş yavaş kullanmaya başlayın. Bir aleti köpek için ne kadar eğlenceli hale getirirseniz, eğitim aracı olarak işe yarama şansını o kadar artırırsınız.
Kafa yularının köpeğe tanıştırılması aşamalarla gerçekleşmeli, köpeğe bunu takmanın eğlenceli olacağı, iyi şeylere yol açacağı anlatılmaya çalışılmalıdır. Hedefiniz tıpkı tasma kayışını gördüğünde heyecanlandığı kadar (dışarı gezmeye çıkma işareti), kafa yularını da görünce aynı heyecana kapılmasını sağlamak olmalı. Zil ve en lezzetli ödüller yardımıyla yular köpeğe aşağıdaki adımlarla tanıştırılır:

1.Kafa yularını köpeğinize gösterin, koklayınca zille ödüllendirin.
2.Yuların burun bölümünü açın, bir tarafında elinizle yemi tutun, köpek yeme ulaşmak için burnunu aradan sokunca zil sonrası ödülü verin.
3.Köpeğiniz kendi isteğiyle burnunu yuların aralığından sokup yemi almaya çalıştığında, bu defa biraz daha fazla yem verin ve boğaz bölümünün kayışını da bağlayın.
4.Biraz hareket etmesine izin verin, burnuna geçirilen kayışı patileriyle çıkarmaya çalışmazsa zilden sonra ödüllendirin.
5.Köpek takılı yuları patileriyle çekiştirip yerinden çıkarırsa onu serbest bırakın ve yaklaşık on dakika hiçbir müdahalede bulunmayın. Onu tamamen görmezden gelmeniz yeniden sizinle çalışmayı arzulamasını sağlayacaktır. Buradaki amaç, siz ona karşılığında hem ödül verdiğiniz hem de ekstra ilgi gösterdiğiniz için köpeğin kendi isteğiyle yuları yeniden burnuna takmanıza izin vermesini sağlamaktır.
6.Bir süre sonra köpek kafa yıllarıyla artık çok fazla oynamıyorsa, çenesinin altındaki klipse tasma kayışınızı takın. Gerekirse 4. ve 5. adımları yineleyin. Ardından köpek yürürken patisiyle yüzünden yuları çıkarmaya çalışmamasını zil sonrası ödüllendirin. Eğitim esnasında gereken değişken ve çeldiricileri eklediğiniz zamanlarda geriye dönüp bu aşamayı yinelemeniz gerekecektir. Yani yüzünü patilemeden yürümesini zil çalıp ödüllendireceksiniz.
7.Kafa yularını köpeğinize rahatsız olmadan takmayı başardıktan sonra artık yürüme eğitimine başlayabilirsiniz. Ancak acele etmeyin, biraz ağırdan alın. Önce kısa bir yürüyüş yapın ve köpek yüzüne pati atmadan yürüyorsa zil çalıp ödüllendirin. İlk yürüyüşleri beş dakikadan uzun tutmayın.
8.Köpeğiniz kalabalık içinde kafa yuları takarak dolaşmaya alışkanlık kazandıkça çeldiricileri, yürüme zamanınızı ve diğer değişkenleri azar azar artırabilirsiniz.

Herhangi bir gerileme ya da önemli engel gördüğünüzde doğru işleri köpeğiniz için kolaylaştırmayı unutmayın. Bu özellikle de başka köpekler etraftayken gerekli olabilir. Kafa yuları köpeğinizin çeldiriciler arasında istediğiniz gibi davranmasına ve sizinle yürürken kayışı çekmemeyi öğretmenize yardımcı olacak çok iyi bir araçtır. Ancak köpeğe kabullendirmeniz biraz zaman alabilir, sabırlı olun ve köpeği acele ettirmeyin.

DİKKAT
Kafa yularını bir rehber olarak düşünün. Bu yuları köpeğinize yürüyüşlerinde rehber olarak kullanın. Asla yuları çekmeyin, dolamayın, aşırı ve sinirli hareketlerle sarsmayın, yoksa köpeğinizin boynunu ya da omurgasını incitebilirsiniz.


Bu gereç köpek için yararlı olamıyorsa, genellikle köpek sahibinin yuları tanıştırırken hayvan görece olarak rahat göründüğü için işi aceleye getirmiş olduğunu düşünürüz. Kendiniz kandırmayın, tıpkı diğer eğitim konularında olduğu gibi burada da ne koyarsanız onu alırsınız. Aşağıda önemli ve kullanımı kolaylaştırabilecek bazı öneriler sıralanmıştır:


•Yuların tanıtımı sırasında sabırlı olun. Kafa yuları ancak yavaş yavaş tanıtıldığında ve köpeğin onu takmayı sevmesini sağladığınızda (bir iki haftanızı alabilir) yararlı olabilir.
•Yular takılıyken ani çekiştirmelere, zorlamalara, sinirlenmeye gerek yoktur. Yoksa köpeğinizin boynuna veya omurgasına zarar verebilirsiniz.
•Köpeğinizde kullanmadan önce kafa yularının kendi talimatlarına harfiyen uyduğunuzdan emin olun. Köpeğinize onu nasıl giyeceğini ve giyerken de ileri hızla atılıp, çekiştirmemesi gerektiğini öğretmeniz çok önemlidir.
•Giyme esnasında ileri hızlı hamle yapmak ya da çekiştirmek köpeğin boynuna ya da omurgasına zarar verebilir, uzun süreli medikal sorunlar yaratabilir.
•Eğer köpeğinize bu yuları benimsetemiyorsanız deneyimli bir köpek eğitmeninden yardım talep etmeniz gerekecektir.

Köpeğe tasma kayışını çekiştirmeden yürümeyi öğretmek zaman alan ancak sonuçta harcanan zamana değen bir çalışmadır. Kolunuzu çekiştirmeden yanınızda nazikçe yürüyen bir köpeğe sahip olmak, onu hem iyi bir eşlikçi yapar hem de istediğiniz yere endişe duymadan rahatça götürmenizi sağlar. Köpeğinizin tasmayı çekiştirmeme hesabını pek çok ve kararlı çalışmayla takviye etmeniz gerektiğini unutmayın. En azından o tasmayı her çekiştirdiğinde yerinizde sabit kalarak istediği yöne gitmesine engel olun. Doğru gereçleri kullanarak, çeldiricileri ağır ağır tanıştırarak, mesafeyi kontrol ederek köpeğinize sizi çekiştirmesinin değil, sizinle birlikte yürümesinin en iyi alternatif olduğunu öğretebilirsiniz.
http://www.hashisin.com/?p=82#more-82