İlk kontrolümüzü sağlık açısından yapmamız gerekir çünkü sağlığı yerinde olmayan bir köpek, karakteri ve davranışları nekadar yüksek olursa olsun hastalığın verdiği sebepten dolayı başarısız olur.Sizinde yavru seçiminin bu noktasına çok önem vermeniz gerekmektedir.Seçeceğiniz yavru sizinle birlikte 14-16 yıl ve günün çoğunluğunda birlikte olacaktır.Köpeğinizde ortaya çıkacak bir hastalığın sizi çok üzeceği kesindir.Uzun zaman sonraki hastalıkları tahmin edemesek de, sağlıklı bir yavruyu seçmek zorundayız.Daha sonra onu veteriner kontrolünden geçirerek ilerideki hastalıklara karşı aşılarını yaptırmalıyız.Bu aşılardan bazıları üretici tarafından yapılmış olabilir,bunun için yavruların aşı karnesini isteyin ve kontrol ederek parazit kontrolünün yapılıp yapılmadığını ve hangi aşıların yavrunun üzerinde olduğunu değerlendirin.Sizlere köpekler için önerilen aşı takvimi sağlık bölümünde verilmektedir.
Yavrulara genel olarak baktığımızda yukarıda daha önce saydığımız özelliklere sahip olmalıdırlar.Bu özellikleri tekrar hatırlamak istersek;
Canlı görülmelidirler.(Tabii uyku saatinde gelmediyseniz.)
Dokunulmasına izin vermeli,aşırı ürkeklik veya saldırganlık gözlemlenmemelidir.
Bir yavru diğer kardeşleri üzerinde hakimiyet kurmuş olabilir.Diğer kardeşler ona boyun bükebilir.Bu doğal bir davranıştır,sürü kuralları işlemeye başlamış.Bu doğal harekete normal bakabilirsiniz.
Sağlık Kontrolleri :
Canlı,hareketli ve size cevap veren yavrulardan birini ön ayaklarının vücud ile birleştiği yerden iki eliniz ile yavaşça kaldırın ve kalçasını destekleyerek tutun.Bu esneda yavrunun sizden korkmaması için ani hareketler ve sesler çıkarmayın ve sağlık kontrollerine başlayın.
Vücudu üzerinde yaralar,şişlik veya bir ur olmamalı.
Gözlerde sürekli akıntı olmamalı.Gözlerini kontrol etmek için bir parmağınızı yavrunun göz hizasında hareketli olarak sağa sola çevirin ve gözün takibini inceleyin.
Kulaklarda akıntı ve koku olmamalı.Bu kontrolü ya da diğer kontrolleri yaptıktan sonra yavruyu yere bırakın ve sağ ve sol kulakları hizasında ellerinizi çırpın,yavrunun davranışını gözlemleyin.Sesi duyuyormu?
Burun nemli gözükmeli,çok kuru olmamalı ve akıntı gözlemlenmemelidir.
Dişler beyaz,sağlıklı görülmeli,diş kayıpları olmamalıdır.Damak solgun değil pembe renkli olmalıdır.
Kalbini dinleyerek atım seslerini dinleyin.Alışılmamış bir kalp ritimi veya ses var mı.?
Nefes alışını dinleyin.Ciğerlerden veya burundan hışırtılı sesler gelmemelidir.
Nefesini koklayın.Ağır bir koku gelmemelidir.Eğer var ise muhtemelen parazit kontrolüne gerek var.
Genital organlarını kontrol edin.Akıntı olmamalı ve ağır kokmamalıdır.
Derisini ve tüylerini dış asalaklar için kontrol edin.
Karın alt bölümünü eliniz ile kontrol edin.Bir şişlik farkederseniz muhtemelen fıtık olacaktır.
Yavrunun kakasına bakın parazit var mı?
Burada size yavrulara bakışınızı değiştirecek ve sizi duygulandıracak bir öykü anlatmama izin veriniz.
Öykümüz yavru köpek almak isteyen bir küçük çocuk ile ilgili;
"Satılık Köpek Yavruları" ilanının hemen üstünden başını uzatan çocuk sordu.
"Köpek yavrularını kaça satıyorsunuz?"
Dükkan sahibi: "17 milyonla 30 milyon arasında değişiyor dedi ".
"Benim 1 milyonum ve 350 binim var,dedi küçük çocuk.Bir bakabilirmiyim yavrulara?"
Dükkan sahibi gülümsedikten sonra bir ıslık çaldı ve köpek kulübesinden beş tane"yumak" çıktı.Yavrulardan biri arkadan geliyordu.Küçük çocuk yürümekte zorluk çeken sakat yavuyu işaret ederek sordu.:
"Bunun nesi var?"
Dükkan sahibi onun kalça çıkığı olduğunu ve hep sakat kalacağını açıkladı.
Çocuk heyacanlanmıştı. "Ben yavruyu satın almak istiyorum" dedi.
"Hayır o yavruyu satın alman gerekmiyor...Eğer gerçekten istiyorsan,o yavruyu sana bedava veririm."
Bu defa sinirlendi çocuk ve satıcının gözleri içine bakarak: "Onu bana vermenizi istemiyorum,dedi...O da diğer yavrular kadar değerli ve ben fiyatını tam olarak ödeyeceğim.Aslında şimdi size 1 milyon ve 350 bin lira vereceğim.Geri kalanını ise ayda 250 bin lira ödeyerek tamamlayacağım."
Dükkan sahibi çocuğu ikna etmeye çalıştı;
"Bu köpeği gerçekten satın almak istediğini sanmıyorum.Çünkü bu yavru hiçbirzaman diğer yavrular gibi koşup zıplayamıyacak ve seninle oynayamayacak...."
Bunun üzerine küçük çocuk eğildi,pantolonunu sıvadı ve büyük bir metal parçası ile desteklenmiş olan sakat bacağını dükkan sahibine göstererek,tatlı bir sesle;
"Ben de çok iyi koşamıyorum zaten,dedi.Ve bu yavrunun da kendisini çok iyi anlıyacak bir sahibe ihtiyacı var..."
Şimdi konumuza geri dönelim.
Karakter Açısından:
Gerekli sağlık kontrollerini yaptıktan sonra sıra yavruları karakter açısından test etmeye ve sizin yapınıza uygun bir yavru seçmeye geldi.
Yavruların sevimliliği sizi yanıltmasın, aceleci davranmayın ve kendinize özgün bir yavru seçin.Yavruların hepsi sevimli ve doğal olarak yaramaz ancak hepsinin kendine özgü karakteri var ve siz yaşam tarzınıza uygun bir yavruyu seşmelisiniz.
.Bu seçim ileride küçük yaramaz büyüyüp erişkin hale geldiğinde büyük önem kazanacak ve size oldukça yararlı olacak.
Bu seçimi yapmakla ileride karşılaşacağınız bir çok sorunu da daha ortaya çıkmadan bertaraf edecek ve küçük yavrunuza beslediğiniz sevginiz azalmadan ve ayların,yılların verdiği tecrübe ve birliktelik ile katlanarak büyüyecek.Pek çok köpek sahibi severek ve özen vererek aldığı köpek yavrusu için ileride baş belası olarak söz etmektedir.Bu sorun yavruyu alırken karakter testi yapmamaktan ve yavrunun gelişme esnasında yöneltilen yanlış davranışlardan kaynaklanmamaktadır.
İleride böyle bir duruma düşmemek için bu testi uygulayın ve yazımın başında söylediğim ve bu sayfalarda anllatığım gibi yavrunuza doğru ve kuralcı bir şekilde davranmaya özen gösterin.
Yavru Çok Hareketli, Girişken ve Sevecen Davranıyor Çok Az Tereddüt Ediyor İse:
Bu davranışı sergileyen yavru kendine tam bir güven sergiliyor.Çevresindeki olayların farkında ve hemen cevap veriyor.Yeni tanıştığı bir olaya kısa bir çekingenlikten sonra uyum sağlıyor.
Bu yavru ileride aktif olacak,aynı zamanda çevreyle olan uyumlu ilişkisi ve kendine güveni sayesinde rahatça ev ortamına ve şehire kolayca adepte olacak ,tabii doğru bir şekilde sosyalleştirildiği takdirde.Eğitimi kolayca yapılabilecek.
Bu yavru siz ilk kez köpek sahibi olacak ,hayat dolu hareketli,sık sık yürüyüşe veya koşuya çıkan günün büyük bir bölümünü köpeğinizle geçirecek ve geçirmek isteyecek kişiler için birebir.
Yavru Hareketli,Girişken,Sevecen,Çok Az Tereddüt ediyor Aynı Zamanda Atılgan, Kardeşleri Üzerinde Hakimiyet Sahibi İse:
Bu davranışı sergileyen yavru lider olma isteği içerisindedir.İleride çok hareketli,eğer başarabilir ise arkadaşları üzerinde hakim ve biraz inatçı olacak, eğitiminde zorlanacaksınız.Size kendi isteklerini kabul ettirmeye çalışabilir.
Bu yavru ilk kez köpek sahibi olacak kişiler için uygun değildir,daha çok deneyimli bir sahib için ideal.Yavruyu almak isteyen kişi yukarıdaki koşullar içinde kendini hazır hissetmeli,yavruyu çok şımartmamalı daha katı bir yapıya sahip olmalı,kurallardan ödün vermemelidir.
Yavru Kardeşleri İle Oyuna Az Katılıyor Ürkeklik Gösteriyor İse:
Bu davranışı sergileyen yavru ise ileride pasif olacağının işaretini vermektedir.Diğer kardeşlerinin hakimiyetini kabul etmiş gözüküyor.Kendini savunmak ve hayatta kalmak için daha gayretli olmalı.
Bu yavru ise; normal bir yaşam tarzına sahip,günümüzün birçok bireyi gibi işten eve,evden işe gelen kişiler için ideal.Yavruya sahip olmak isteyen kişi aynı zamanda köpekleri,hayvanları çok sevmeli, sabırlı olmalı Hırçın,sinirli bir karaktere sahip olmamalı.. Sinirli ve hırçın davranışlar, en üst düzeyde karaktere sahip bir yavruya bile doğru şeyleri öğretemez onu daha zor durumlara sokabilir.Oysa bu yavru için her zamankinden daha sevimli,sabırlı olmalısınız.Çünkü köpeğiniz ürkeklik gösteriyor bu ürkeklik ise ancak ve ancak yavruya yumuşak ve sabırlı davranışlar ile önlenebilir.Bu yavrunun sosyalleştirme eğitimine çok çok önem verilmeli ve daha uzun sürede yapılmalıdır.Ani yüksek seslerden ve davranışlardan uzak tutularak özenle yeni durumlarla ve insanlar ile tanıştırılmalıdır.Özellikle ilk tanışmalar önemli olduğu için gereken dikkat gösterilmelidir.Örneğin bir arkadaşınız ile yavrunuzu tanıştırıyorsanız.arkadaşınıza ani hareketlerden kaçınmasını yavaş hareketleri ile ona sevdiği yiyeceği veya oyuncağını sunmasını ve sevmesini istemelisiniz.Bu davranış mümkün olduğu kadar çok kişi ile yapılmalıdır.Ya da araç trafiği ile tanıştıracaksanız ilk önce en tenha yolları tercih etmeli ve yola fazla yaklaşmamalısınız.Sosyalleştirme eğitimi ile diğer bilgileri sosyalleştirme bölümünde bulabilirsiniz.
Yavru Kardeşleri İle Oyuna Az Katılıyor Son Derece Ürkek ve Köşelere Sığınmak İstiyor İse:
Bu küçük yavru ise,sürünün en son üyesi.Muhtemelen annesi bu yavruya biraz kızmış ve hırpalamış.Kendisinin ürkek karekteri ile de birleşerek durumu daha kötüye gitmiş.Muhtemelen diğer kardeşlerinden daha zayıf çünkü yeterli beslenememiş,annesi memeden uzaklaştırmış veya aktif olmadığı için yerini diğer kardeşlerine kaptırarak yeteri kadar süt emememiş.
Üreticinin bu yavruya daha dikkatli bakması gerekiyordu.Süt emmesine yardımcı olması ve sütten kesildiğinde ise ona özel besin hazırlaması yerinde bir davranış olurdu.Her ne kadar vahşi ortamda olmamasına ve kontrol altında olmasına rağmen doğanın kanunu gereği güçlü olan hayatta kalacak ve yaşamını sürdürecektir.Yavru beslenme yönünden zayıf kaldığına göre geri planda kalması doğal bir sonuçtur.
Bu yavruyu almak isteyen yukarıda anlatılan diğer ürkek yavruya sahip olmak isteyen kişi ile aynı karaktere ve yaşama sahip olmalı ama ondan çok daha fazla ve itinalı davranarak yavruya yaşamı öğretmelidir.Gerektiği gibi davranılır ise yavru kendisini toparlar ve size uyum sağlar ve yaramazlıkları az olan sevecen bir köpeğiniz olur.
Eğer yavru beslenmiş gözüküyor ama bu davranışları sergiliyor ise birinci kısımda anlatılanlar yinelenmiş olabilir.Bu köpeğe de aynı şekilde davranılmalıdır.
Koruma Köpeği Seçimi İle Yavrulara Uygulanacak Diğer Karakter Testleri:
Koruma köpeği seçimindeki yanlışları daha önce belirtmiştim.Bu konuya burada da değinmek istiyorum.
Bir çok kişi koruma amacı ile köpek istemekte ve almaktadır.Ancak her köpek koruma yapamaycaktır.Bu özellik onun genlerinde ve kalbinde bulunmalı ve koruma iç güdüsü güçlü olmalıdır.
Koruma köpeği seçiminde en önemli nokta yavrunun ailesinin özellikleridir.Genetik kalıtımla yavruya aktarılan koruma ve savaşma iç güdüsü ile cesurluk ne kadar yüksek ise yavru okadar başarılı olur.Bunun için yavrunun anne ve babasını görev yaparken izlemeniz seçeceğiniz yavrunun geleceği hakkında bilgi almanıza yardımcı olur.
Diğer bir önemli unsurda Cesarettir.Köpeğin koruma içgüdüsü yüksek ve ısırmayı seviyor olabilir ancak kötü adamın karşı saldırısında görevinden vazgeçip geri çekilir, ürkeklik gösterir ise köpek görevini tam anlamı ile yapamayacaktır köpeğe yapılan yatırım ve eğitim ise o an boşa gidecektir.Özellikle bu ürkek köpek saldırı esnasında sert bir darbe ile karşılaşır ve geri çekilir ise çok büyük bir ihtimal ile bir daha saldırmayacak geri planda kalmayı tercih edecektir.Bunun için ilk önce bakılacak yerlerden biri köpeğin kalbidir.Biz köpeğin kalbine bakarak içinde ne olduğunu ve karışık, zor durumlar ile tehdit altında ne hissettiğini anlamak zorundayız.Aradığımız şey ise son derece güçlü cesaretdir.
Şu unutulmamalıdır ki;cesaret köpeğin kalbinde yatar.Sonsuz bir sevgi ve sadakat ile bağlı olduğu sahibine veya eğitmenine karşı girişilecek ölümcül bir hareket karşısında kendi güvenliğini ve hayatını hiçe sayarak cesareti ile tehdite karşı koyan köpek ideal bir koruma köpeğidir.Cesareti olmayan bir koruma köpeği ise boş bir köpektir.
Bu kısa anlatımından sonra koruma köpeği seçim aşamasına geçelim ve size yardımcı olacak diğer bilgilerin Schutzhund eğitiminin tanıtıldığı sayfada olduğunu hatırlatalım.
Doğumdan sonra 24-48 saat arasında yapılacak testler;
Yavrular memede iken memeden alın ve doğumsandığının bir köşesine koyun ilk önce hangi yavruların durumun farkına vardığını ve annesini aradığını gözlemleyin .
Yavrular ve anne doğum sandığında iken anneyi yavruların yanından uzaklaştırın ve hangi yavrular annesine ulaşmak istiyor,eğer hepsi harekete geçerse ilk önce davrananları kaydedin.
Altıncı Haftadan Sekizinci Hafta ve sonrasında yapılacak testler;
Yavrular artık kardeşleri ile sosyal davranış içerisine girip dışarıya cevap vermeye başladığı zaman bir bez parçası alın ve yavrular ile oyuna başlayın.Hangi yavrular bezi ısırmak istiyor,beze sahip olma isteklerine göre sıralayınız.
Yavruları teker teker alın ve sırt üstü yatırarak elinizi yavrunun göbeğinde sabit tutun,hangi yavrunun bu durumdan kurtulmaya çalıştığını ve hangi yavruların hareketsiz kalarak size teslim olduğunu kaydedin.İstenilen davranış yavrunun size teslim olmayıp bu durumdan kurtulmak istemesidir.
Yavrular hep birlikte iken ellerinizi çırparak yavrulara doğru koşun ve hangilerinin korkusunu yenip size geri döndüğünü kaydedin.
Aynı hareketi sesinizi yükselterek yapın ve sonuçları kaydedin.
Yavrular arasına bir tenis topu atarak hangi yavruların bu nesneyi keşfetmek ve oynamak istediğini kaydedin.İstenilen davranış yavrunun topa giderek oyuna başlamasıdır.
Yavruları teker teker dışarı çıkararak biraz önce kullandığınız topu veya bir sopayı atarak,yavrunun davranışını gözlemleyin.Yavru atılan cismi alıp oynamalı ve en iyisi cismi yerden alıp size doğru koşmalıdır.Bu davranış onun size kolayca cevap vereceğini kanıtlar.
Yavrunun önüne ses çıkartan bir cisim atarak,Örneğin içi küçük taş veya fasulye ile doldurulmuş bir konserve veya bir teneke meşrubat kutusu.Yavrunun davranışını gözlemleyin yavru bir anlık korkusunu yenip atılan cisme yaklaşmalı ve onu keşfetmek için çaba harcamalıdır.
Yavruyu yalnız başına bir kafeste iken yabancı bir kişiden yavrunun kafesine girmesini ve çömelmesini isteyin.Burada yavrudan istediğimiz davranış yabancı kişiden korkmayarak ya da tam aksine saldırgan davranışta bulunmadan yabancı kişiye yaklaşmalı ve onu tanımaya çalışmasıdır.Şimdi arkadaşınızdan ayağa kalkmasını ve kafaste dolaşmasını isteyin.Yavru kişiyi takip ediyor mu? yoksa ürkeklik gösterip saklandımı?Ürkeklik gösterdi ise hemen bu hissini yenip yine arkadaşınıza yaklaşdımı?
Yavruyu alışık olmadığı diğer bir kafese alın.Yavru çevreyi araştırmaya başlamalı ürkeklik göstermemelidir.
Yavrulara dört metre genişilk ve bir metre yüksekliği bulunan ve içinden çıkış noktası bir tane bulunan bir engel hazırlayarak.Yavruları çağırın hangi yavrunun size gelmek için engeli aşmak istediğini veya çıkış noktasını bulduğunu kaydedin.
Yavru boyun tasmasına alıştığı ve sevk tasması ile yürüdüğü zaman bir arkadaşınıza şemsiye verin ve yavru ile arkadaşınızın yanından geçerken yavruyu tehdit etmiyecek bir biçimde şemsiyeyi açmasını isteyin.Yavrudan beklediğimiz davranış aşırı korkmaması,kuyruğunu bacakları arasına sıkıştırmaması ve kulaklarını yatırmayarak geride kalmamasıdır.Yavru açılan şemsiyeye ilgi ve dikkat göstermeli korkusunu kısa sürede yenmeli,şemsiyeye yaklaşma isteği içerisinde olmalı.
Bir koruma köpeği genel karakterini bir yada iki yıl sonra yada daha geç zamanda bulabilir.Bundan dolayı acele etmemeli ve köpekteki koruma ve savaşma içgüdüsünün nekadar yüksek olup olmadığına hemen karar verilmemelidir.
Köpeğin 10-12 ayları arasında uygulanacak testler:
Yavru boş bir alana alınarak serbest bırakılır.Bir süre sonra köpek ile aramızda 15-20 metre mesafede silah atışı yapılır ve yavrunun bu ani güçlü sese tepkisi ölçülür,
Yavru sesden korkup ağzını sıkıca kapatır,kulaklarını yatırır,kuyruğunu bacakları arasına alabilir hatta tuvaletini kaçırabilir.Bu davranış köpeğin ürkeklik gösterdiğini ve koruma görevi için uygun olmadığını belirtir.
Yavru sesin farkında olmayıp koşmaya oynamaya veya hiçbir şey yapmamaya devam edebilir.Bu davranışı sergileyen köpek de koruma köpeği için uygun değildir.Çünkü yavru durumun ve çevrede olup bitenlerin farkına varmamıştır.Muhtemel bir koruma anı içerisinde hissiz davranabilir.
İstenilen en uygun davranış ise yavrunun sesin geldiği yöne dikkatini vermesi,meraklı gözükmesi rahat pozisyonda olması kulakları dik,kuyruğu yatay pozisyonda, ağızı açık olmalıdır.Bu davranışı sergileyen köpek koruma görevi için ideal bir seçim olacaktır. Sese ilgi göstermiş ancak korkmamış ve tam aksine saldırgan bir tutum içine girmemiştir.
Yavru bir yaşına girdiğinde ve koruma eğitimine devam ederken uygulanacak testler:
Bu aşamadaki testler koruma köpeği eğitiminde orta aşamaya gelen yavru için köpek eğitmeni tarafından uygulanmalıdır.
Beklenmeyen Hal Testi:
Yavru köpeğinize kısa süreli bir oyun ve kendini rahatlaması için firsat verdikten sonra,eğitmeni veya sizin tarafınızdan yedeklenerek bekletilir.Bu arada köpeğin daha önce tanımadığı bir kişi size ve köpeğinize doğru dostça, düşmanca bir tavır takınmadan yaklaşır.Yavrudan istediğimiz davranış arkadaşınıza herhangi bir saldırganlık,hırlama göstermemesi onu kabul etmesidir.Arkadaşınız ile merhabalaştıktan sonra yine köpeğin daha önce tanımadığı başka bir kişi size ve köpeğinize doğru yaklaşır ama busefer sizi tehdit eder ve aynen bir kavga anını canlandırır,bu an içerisinde köpeğiniz tereddüt etmeden elinizde tuttuğuınuz sevk tasmasını gerer ve havlayarak canlı bir şekilde bu kişiye karşı sizi korumak için saldırıya geçer.Bu işlemin sonunda kötü niyetli arkadaşınız köpeğin tehdidini ve kararlılığını görür ve sizinle uğraşmanın iyi bir fikir olmadığını anlayarak kaçar.Bu anda köpeğiniz ödülü sonuna kadar hak etti başarı onun.Ödüllendirmek için bol bol seviniz.Dikkat etmmemiz gereken ise,yavrumuzun gereğinden çok fazla saldırganlık göstermemesi yalnızca bir üst satırda anlattığım davranışı sergilemesidir.Eğer aşırı biçimde saldırganlık gösterir ise köpeğinize çok dikkat edin istenmeyen bir durum ile karşılaşabilirsiniz.
Henze Cesaret Testi:
Köpek eğitmeni yanında iken kışkırtıcı yani kötü adam köpeği alışılagelmiş bir biçimde tehdit etmeye başlar ve kısa süreli bir tehdit ile yavrunun iç güdüsünü harekete geçirerek ileriye doğru koşmaya başlar eğitici yaklaşık 40-50 adım meafede köpeğe saldır komutu vererek serbest bırakır köpek ile kötü adam arasındaki mesafe yarı yarıya kısaldığı anda kötü adam aniden geri dönerek çok fazla hareketli olmadan ve gücünü fazla göstermeden köpeğe doğru koşmaya başlar bu arada elinde tuttuğu sopa ile köpeği tehdit eder ve bağırır.Eğitimde belli bir aşamaya gelmiş bu yavrudan beklediğimiz davranış,kötü adamın karşı saldırısına rağmen ürkeklik ve tereddüt göstermeden kolluğu ısırması ve kötü adamla savaşmasıdır.Karşı saldırı anında göstereceği ürkeklik ve ısırmasındaki zayıflık görevini tam olarak yerine getiremiyeceğini gösterir.Ancak bu davranış eğitim esnasında köpeğin üstünlük hissini maximum seviyede tutulması ile önlenebilir.Eğer köpek yukarıdaki testler ile özenle seçilmiş sahibi tarafından iyi sosyalleştirilmiş deneyimli bir eğitmen tarafından koruma eğitimine hazırlanmış ve devam edilmiş ise çok büyük bir ihtimal ile yavru köpeğiniz istenmeyen davranışı kesinlikle göstermeyecektir.Bu test için daha ayrıntılı bilgiyi ve kısa bir animasyonu Schutzhund bölümünde bulabilirsiniz.
İkilem Testi:
Eğitimde ileri seviyeye gelmiş köpek için uygulacak diğer test ise ikilem testidir ve yine eğitmeni tarafından yapılmalıdır.Bu test için köpek ağızlık takılmasına kesinlikle alışmış olmalı ve rahatsızlık hissetmemelidir.Bu testeki amaç köpeğin eğitim süresince göstediği cesareti ve savaşma güdüsünü kötü adamın eğitim süresince kullandığı kolluk,bite suit,sopa veya başka bir koruma elbisesi ve aracı olmadan gösterip göstermiyeceğini anlamak için yapılır.Gerçek hayatta kötü niyetli bir kişi elbette köpek eğitim araçlarını üzerinde taşımayacak ve içimizden biri gibi giyinecektir.Bunun için köpeğe mutlaka bu test yapılmalı ve eğitim esnasında da hazırlanmalıdır.
Köpek eğitmeni tarafından yedeklenir ve ağızlık takılır.Kötü adam saklandığı yerden çıkar ve eğitmenine ve köpeğe tehdit edici davranışlarına başlar,köpek kötü adamı yakalamak istediğinde serbest bırakılır.Köpek normal sivil giyimli kışkırtıcıya saldırmalı ve onu durdurmaya çalışmalıdır.Kötü adam burada köpeğin saldırı isteğini kırmadan yani çok sert olmadan köpek ile kısa süre savaşmalı ve kaçmaya çalışmalıdır bu kısa savaştan sonra kötü adam köpeğe teslim olmalı yere yatıp aynen sürü lideri karşısında boyun eğen bir köpeğin davranışını sergilemelidir bu arada eğitmen araya girerek köpeğin daha da ileri gitmesini önler.Bu test eğitim olarak tekrarlanmalı ve giderek kötü adam köpeği tehdit edici davranışlarının dozunu arttırmalıdır.
Bu testleri köpeğin daha önce görmediği aşina olmadığı başka bir çevrede tekrarlayınız ve daha önceki performansını değerlendiriniz.Genelde köpekler sahip oldukları bölgede kendilerini güvende hissedecekler ve daha rahat olacaklardır.Ancak diğer bir bölgede aynı davranışı sergilemeyebilir.Bunun içinde eğitim dönemleri anında köpek ile farklı bölgelerde çalışarak köpeğin kendine güvenini sağlanmalı ve başarı için her zaman maximum seviyede tutulmalıdır.
Köpeklere Zeka Testi
İnsanların, köpeklerindeki zeka belirtilerini merak ediyor olması son derece doğalbir yaklaşımdır. En sönük duran köpeğin bile, zaman zaman davranışlarında pırıltılar gözlemlenebilir. Zeka insanlarda olduğu gibi köpeklerde de çevresel faktörler ve eğitim yardımıyla belli ölçülerde şekillendirilebilir ve geliştirilebilir. The Intelligence of Dogs kitabının yazarı Stanley COREN’e göre köpeklerde tek tip zeka yoktur.
COREN zekayı üç şekilde açıklamıştır:
Adaptif Zeka (Adaptive Intelligence)
İçgüdüsel Zeka (Instinctive Intelligence)
Egitim, İtaat ve Çalışma Zekası (Training & Obedience Intelligence)
Stanley COREN, yazdığı kitaplarda zekanın çoğunlukla ırk karakteristiğine bağlı, ancak bireysel olarak köpeğin kendisiyle de ilgili olduğunu açıklamaya çalışmıştır. Kitapları kendisi gibi köpekler üzerine çalışmalar yapan birçok bilim adamı tarafından, karşı tezler sunularak eleştirilmiş olsa da COREN, net olarak ölçülemeyen zekanın genelleme yapmakta yardımcı olduğunu ileri sürmekte ve bireylere göre büyük farklılıklar gösterebileceğini de kabul etmektedir.
Adaptive Intelligence, köpeğin, öğrenme ve problem çözme yeteneği ile birlikte kazanabileceği bilgi ve becerilere dayanan bir zeka tipidir. Her zeka tipinde olduğu gibi zeka, ırksal özelliklere bağlı olsa da, adaptif zeka çoğunlukla bireysel olarak köpeğin kendisiyle ilintilidir.
İkinci tip ise Instinctive Intelligence denen köpeğin genetik kodlarında var olan ve hiç yada, çok az eğitim gerektiren, doğuştan gelen davranış ve becerilere dayalı zeka tipidir.
Diğer bir zeka tipi ise, köpek ırklarında zeka sıralamasının yapılmasında yararlanılan ve, çoğunlukla ırk karakteristiği üzerine dayalı olan Eğitim, İtaat ve Çalışma zekasıdır.
Köpeğinizi bireysel olarak gözlemleyebileceğiniz adaptif zeka, iki ana bileşene sahiptir,
Birincisi köpeğin yeni ilişkileri öğrenme oranının gözlendiği Öğrenme Kabiliyeti, diğeri de şartlardan ve sonuçlardan edinilen kazanımları değerlendiren Gözlemsel Öğrenme’dir.
Bu temel bileşimlere ek olarak adaptif zekada, çevresel öğrenme, sosyal öğrenme, lisan idrakı ve görev öğrenimi de rol oynamaktadır. Bunların şekillenmesine yön verende köpeğin doğasında bulunan kısa dönem hafıza, uzun dönem hafıza ve problem çözme yeteneğidir.
İnsanlarda “zekanın aşk ve sevgi için bir gereklilik olmadığı”’ndan yola çıkarak, köpeğinizin adaptif zekasını ölçmenize yardım etmek ve hoş bir zaman geçirmeniz amacıyla hazırlamış olduğumuz bir test bulunmaktadır.
Şunu hiçbir zaman unutmayınız, köpeğiniz bir dahi olmayabilir, ama her canlı kendi ihtiyaçları için ondan beklenmeyecek kadar büyük yetenekler sergileyebilir.
Acaba siz buzdolabının kapısını açabilen, evdeki elektrikli aletleri kullanabilen hatta kredi kartınızla alışveriş yapıp ekonominizi çökertebilecek zekaya sahip bir köpek istiyor musunuz? Bir daha düşünün o zaman!
Test kuralları ve uygulamayı kolaylaştıracak öneriler:
1. En az 1 yaşında ve son 3 ayını sizinle geçirmiş, kendinize ait olan köpeği kullanın.
2. Bu testleri köpeğinize bir oyun modunda düzenleyin
3.Serinkanlı olun, sesinizi yükseltmek, aşırı heyecan veya bıkkınlık benzeri tepkiler vermeyin
4. Testleri sadece 1 veya 2 kere puanlama amacıyla uygulayın
5.Testler bağımsız olarak ve istenilen herhangi bir sıralamada yapılabilir. Testler çoğunlukla yiyecek üzerine dayandığından, testlerin ayrı ayrı zamanlarda yapılması köpeğin yiyecekten bıkmaması, motivasyonunu kaybetmemesi ve yorulmaması için daha doğru olur.
TEST 1
Bu test köpeğinizin problem çözme yeteneğiyle ilgilidir
Test için yapmanız gerekenler:
Boş bir karton veya teneke bir kutu
Köpeğinizin sevdiği bir ödül maması, peynir parçası veya benzeri bir yiyecek olabilir.
Süre ölçmek için bir kronometre veya saat
Uygulama:
1. Köpeğinizi oturtun, oturduğu yerde beklemiyorsa birisinin yardımıyla kayışından tutarak beklemesini sağlayın,
2. Ödül için hazırladığınız mamayı köpeğe gösterin ve koklamasını sağlayın.
3. Köpek mamayı algılayıp ona odaklandığında 2 metre kadar uzağında yere bırakın ve elinizdeki kutuyu üzerine kapatın.
4. Zamanı başlatın ve köpeği yiyeceği alması için motive etmeye çalışın.
Değerlendirme:
Köpek 5 saniye içerisinde kutuyu devirip altındaki mamaya ulaşıyorsa
5 puan
Köpek 5 ila 15 saniye içerisinde kutuyu devirip mamaya ulaşıyorsa
4 puan
15-30 saniye arası
3 puan
30-60 saniye arası
2 puan
Köpek 60 saniye süresince kutunun etrafından dolaşıp, koklayıp hala ödüle ulaşmamışsa
1 puan
TEST 2
Bu test köpeğinizin problem çözme yeteneğinin başka bir şekilde sınanmasıdır.
Test için yapmanız gerekenler:
Büyükçe bir havlu veya örtü
Süre ölçmek için kronometre veya saat
Uygulama:
1. Köpeğiniz uyanık ve aktif durumda olmalıdır.
2. Köpeğin havlu veya örtüyü koklamasını sağlayın
3. Hızlı fakat yumuşak bir şekilde köpeğin kafasını ve omuzlarını kapayacak şekilde havluyu üzerine bırakın ve hemen zamanı çalıştırın.
Değerlendirme:
Köpeğiniz 5 saniye veya daha kısa bir sürede havluyu üzerinden atıyorsa
5 puan
5 ila 15 saniye arası
4 puan
15 ila 30 saniye arası
3 puan
30 ila 60 saniye arası
2 puan
Köpeğiniz 60 saniye sonunda hala havluyu üzerinden atmamışsa
1 puan
TEST 3
Bu test köpeğinizin sosyal öğrenme yeteneği ile alakalıdır
Test için yapmanız gerekenler:
Gülümseme yeteneğinizi kullanın
Uygulama:
1. Köpeğinizin sizden 2 metre kadar uzakta oturduğu bir anı yakalayın
2. Köpeğe kesinlikle otur veya bekle komutu verilmemiş olmalıdır.
3. Köpeğinizin size baktığı bir anda, gözlerinizi gözlerine dikerek sizde ona bakın. İçinizden 3’e kadar sayıp, gülümseyin.
Değerlendirme:
Köpeğiniz kuyruğunu sallayarak hemen yanınıza geliyorsa
5 puan
Köpeğiniz kuyruğunu sallamadan, çok yavaş yada yolun yarısına kadar geliyorsa
4 puan
Köpeğiniz doğruluyor veya oturma pozisyonuna geçiyor ama size doğru gelmiyorsa
3 puan
Köpeğiniz sizden uzaklaşıyorsa
2 puan
Köpek hiç tepki vermiyorsa
1 puan
TEST 4
Bu test, biraz daha zorlaştırılmış problem çözme testidir. Köpeğin hareketli objeler üzerinde kullanacağı zeka ile alakalıdır.
Test için yapmanız gerekenler:
Bir küçük el havlusu veya örtü
Yeterli büyüklükte ve köpeğin sevdiği bir ödül maması veya bisküvisi.
Süre ölçmek için kronometre veya saat
Uygulama:
1. Köpeğinizi oturtun, kendisi oturmuyorsa başka bir kişinin yardımıyla tasmasından tutturarak oturmasını sağlayın.
2. Yiyeceği köpeğe gösterin ve koklamasını sağlayın
3. Köpeğiniz yiyeceğe ilgi gösterdiğinde, 2 metre kadar uzaklıkta bir mesafede yavaşça yere koyun ve köpeğin göreceği şekilde üzerini havlu ile örtün.
4. Zamanı başlatın ve köpeğinizi saklanan yiyeceği alması için motive edin.
Değerlendirme :
Eğer köpeğiniz havlu altına saklanmış yiyeceğe 15 saniye veya altında bir sürede ulaşıyorsa
5 puan
15 ila 30 saniye arasında ulaşıyorsa
4 puan
30-60 saniye arası
3 puan
Eğer köpeğiniz yiyeceği almak için çaba sarf ediyor ancak alamayıp vazgeçiyorsa
2 puan
Köpeğiniz 2 dakika içerisinde almak için dahi bir çaba sarf etmiyorsa
1 puan
TEST 5
Bu test köpeğinizin problem çözme ve manipülasyon yeteneği ile alakalıdır
Test için yapmanız gerekenler
Alçak, masa benzeri bir düzene ihtiyacınız olacaktır. Bunu, kitap ve benzeri çeşitli malzemeleri yükseklik sağlaması için, büyükçe bir tepsi ve benzeri bir malzemeyi de üzerini örtmek için kullanabilirsiniz.
Oluşturduğunuz masa şeklindeki düzenek köpeğinizin başının giremeyeceği kadar alçak, ancak patisinin gireceği kadar yüksek olmalıdır. 5-10 cm arası. Köpeğin kafa ve pati büyüklüğüne göre ayarlayın.
Ödül bisküvisi veya köpeğinizin sevdiği bir yiyecek.
Süre ölçmek için kronometre yada saat
Uygulama:
1. Yakın bir mesafeden köpeğinizin sizi seyrediyor olmasını sağlayın
2. Yiyeceği köpeğinize gösterin ve koklamasını sağlayın
3. Köpeğiniz yiyeceğe konsantre olduktan sonra, yiyeceği kurduğunuz düzeneğin altına ve uygun bir uzaklığa doğru iterek koyunuz. (Patisiyle kolayca değil ama biraz uğraşıp alabileceği kadar ortaya itin)
4. Zamanı çalıştırın ve köpeğinizi yiyeceği alması için motive edin.
Değerlendirme
Köpeğiniz yiyeceği 60 saniye veya daha az bir sürede bulunduğu yerden alabiliyorsa
5 puan
1 ila 3 dakika arasında
4 puan
Köpeğiniz burnuyla çaba gösterip, yada patisiyle uğraştığı halde 3 dakika sonunda hala yiyeceği alamadıysa
3 puan
Köpeğiniz patisini kullanmayıp, burnuyla 1-2 teşebbüste bulunup vazgeçtiyse
2 puan
Köpeğiniz 3 dakika sonunda hiçbir teşebbüste bulunmadıysa
1 puan
TEST 6
Bu test lisan algılaması ile alakalıdır
Test için yapmanız gerekenler
Çeşitli kelimeler ve köpeğin ismi
Köpeğinizin bir ismi olmalı (en azından bildiğini düşündünüz bir isim)
Uygulama
1. Köpeğiniz size 2 metre mesafede rahat bir şekilde duruyor olmalı.
2. Köpeğinize normal bir ses tonuyla “buzdolabı” diyerek seslenin
Değerlendirme
Köpek size doğru gelmek üzere bir tepki veriyorsa
3 puan
Köpek size doğru gelmiyorsa başka bir bilmediği yeni kelimeyle yeniden çağırın (masa, sandalye vb) bu durumda eğer köpek gelirse
2 puan
Köpek buna rağmen gelmiyorsa o taktirde adıyla çağırın, köpek yanınıza geliyorsa
5 puan
Köpek hala gelmiyorsa adıyla ikinci kez çağırın, ikincide geliyorsa
4 puan
Köpek ikinci kez adıyla çağırıldığı halde gelmediyse
1 puan
SONUÇLAR
5 puanın altı : Hayat devam ediyor!
5-15 puan : Köpeğiniz çok parlak değil belki ama mutlaka son derece şirin bir köpek!
15-25 puan : Evet zeki bir köpek ama Oxford adayı değil.
25 puanın üzeri : Köpeğiniz gerçek bir deha!
Kaynak:KÖPEKLER.eu
SATILIK AMERICAN COCKER YAVRULARIMIZ
14 yıl önce
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder