KÖPEK EĞİTİMİ

Başarılı bir köpek eğitmeni olmak için en can alıcı noktalardan biri köpeğinizin ödül olarak neleri sevdiğini bilmektir. Pek çok insan köpek kurabiyeleri ya da diğer kuru köpek gıdalarının bazen işe yaramadığını görerek şaşırabilirler. Köpeğinize ödül olarak vereceğiniz şeyleri seçerken yaratıcı olun ve bu gıdaysa mutlaka çok küçük ölçülerde olmasına dikkat edin. Hatta kocaman bir Danua bile olsa vereceğiniz miktarın boyutu yarım santimi fazla geçmemeli. Vereceğiniz ödülleri minik porsiyonlarda tutmak köpeğiniz hemen doymayacağı için daha uzun zaman çalışmanızı sağlar. Öte yandan köpeğinize günlük gereksiniminden fazla kalori de yüklememiş olursunuz. O gün uzun bir çalışma geçirdiyseniz köpeğinizin o günkü mamasını, eğitimde yediği miktar ölçüsünde azaltabilirsiniz.

Ödül, köpeğinizin bu eğitim oyununu sizinle oynaması karşılığında kazandığı küçük bir ödeme gibidir. Sadece sizin ona vermek istediğiniz bir şeyden çok, çalışmak için istek duymasını sağlayacak bir şey olmalıdır. Bazıları, köpeklere çalışma karşılığında yiyecek vermenin aralarındaki bağı yozlaştıracağını sanarak tereddüt ederler. Onlara göre bu durumdaki köpekler sahiplerine duydukları bağ ve sevgiden dolayı performanslarını göstermelidirler ki, bu saçmalıktır. Köpeğinizin eğitiminde ödül olarak yiyecek kullanmak ulaşmaya çalıştığınız noktaya varmanın bir yoludur. Bir köpeği onun istediği bir ödülü kullanarak eğitmek hem onun köpekliğine duyulan bir saygıyı gösterir, hem de zaman ve kaynaktan yana tasarruf sağlar.

Köpekler sevgiden dolayı performans sergilemezler; onların olumlu ya da olumsuz davranışlarının bize duydukları sevgiyle hiçbir ilgisi yoktur. Koltuğu kemiren, postacıyı kovalayan köpekler de sahiplerini sevmektedirler. Ancak “postacı kovalayıcınızın” bundan böyle postacıları sevmesini istiyorsanız, ona ödül olarak kafasını okşamaktan biraz daha fazlasını sunmalısınız.

Köpekler yiyecek karşılığı motive olur ve çalışırlar, tıpkı insanların para için çalışmaları gibi. Hepimiz faturalarımızı ödeyebilmek ve yaşamımızı sürdürebilmek için para kazanmak zorundayız. Köpekler de kendi yaşamlarını sürdürmek ve bundan zevk almak için yiyeceğe gerek duyarlar. Pek çok köpek günde bir ya da iki kez taslarına konan bedava yiyeceklerini yerler. Bu yemeği onları istediğiniz gibi davranmaları için eğitmek amacıyla neden kullanmayasınız ki? Köpek bir kere eğitime alışırsa ve aranızdaki bağ daha da güçlenirse iyi ve uygun davranışının devamını teşvik için başka ödüller de kullanabilirsiniz.

İşte köpeğinize lezzetli bir ödül olarak sunabileceğiniz yiyecek önerileri:

Haşlanmış tavuk, Haşlanmış hamburger, Patlamış mısır, Tortellini ya da diğer cins makarnalar (pişirilmiş), Ekmek (tatlı ekmek parçalan çok işe yarar), Havuç, Muz, Kuru yemiş, Mısır ve tahıl gevreği çeşitleri, Dondurulmuş-kurutulmuş ciğer (evcil hayvan dükkanlarında da bulunabilir), Sosis (pişirilmiş)

SORULAR
Ani ve rastgele pekiştirmeler işe yarar mı?
Köpeğiniz yeni beceriler ve davranış biçimlerinde ustalaştığı zaman ona beklenmedik anlarda ani komutlar verin. Bunun karşılığında bir ödül olup olmadığını anlayamasa da ödül alma fırsatını kaçırmayacaktır.


Köpeğinizin ishal olmaması için ona hiçbir şeyden çok fazla vermeyin. Köpeğiniz eğitim oyununu sevdikçe daha az lezzetli gıdaları da (köpek maması gibi) ödül yiyeceklerine karıştırmaya başlayın, öyle ki becerisinin karşılığında ne kazanacağını asla anlayamasın. Ani komutlar köpeğin bu oyuna daha fazla ilgi duymasını, sizin de hedeflerinize yaklaşmanızı sağlayacaktır.


Diğer Ödüller
Eğitim sırasında çabuk ve kolay verildiği için çoğu zaman ödül olarak yiyecek kullanırız. Özellikle de başlangıç derslerinde, haftada bir saatte başarılacak çok şey vardır. Köpeğiniz tenis toplarına, oyuncak hayvanlara bayılıyorsa, ya da frizbi yakalamak, el feneri ışığını kovalamak gibi oyunlardan hoşlanıyorsa, bu gibi ödülleri de “zille” kullanabilirsiniz (Bölüm 4′e bakınız).

Oyuncaklar ve oyunlar köpeğinizi heyecanlandırabilecek, tamamıyla farklı kategoride ödüllerdir. Köpeğinizin oyun ve oyuncaklardan hoşlandığını keşfederseniz, eğitim çalışmalarınızda bunları yiyecek ödülleriyle birlikte sunarak daha verimli bir çalışma sağlayabilirsiniz. Bazı çalışmalar sadece yiyecek ödüllü, bazılarıysa oyun ve oyuncak ödüllü olabilir, ya da ikisini karıştırarak hangi durumda daha iyi sonuç aldığınızı da sınayabilirsiniz. Ödül olarak oyun ya da oyuncaklar kullanılacaksa, dikkat edilecek en önemli nokta oyun bölümünü kısa ve eğlenceli yapmak¬tır. Oyun beş ila on saniye sürmeli, ardından oyuncak saklanmalı ve çalışmaya geri dönülmelidir. Bu yol sayesinde köpeğinizin dikkatini fazla dağıtmadan çalışmanızı sürdürebilirsiniz. Yiyecek dışı ödüller için bazı öneriler:

• Kısa süreli bir alıp getirme oyunu
• Kısa süreli bir çekme oyunu (ip, kumaş)
• Kısa süreli bir yakalama oyunu
• Bir oyuncağı saklama, sonra da beraber arama
• Frizbiyi bir kere fırlatma
• Bir dizi sabun köpüğünü yakalamaca
• Bir sürü övgü sıralama veya bebekle konuşur gibi şefkatle konuşma
• Kuvvetle okşama ve mutlu ses tonuyla konuşma
• Fener ışığını kovalamaca
• Pelüş oyuncak köpek
• Ses çıkaran pelüş oyuncak köpek
• Sıkınca öten, irkiltici ve yüksek ses çıkaran bir oyuncak

Köpekler sevgi dolu hayvanlardır, ne zaman onları över ve ilginizi belirgin biçimde hissettirirseniz, birlikte iyi zaman geçirirsiniz. Muhtemelen siz de en az onun kadar sevgi ve oyundan zevk alırsınız!

Köpeğinizin Diğer Ödülleri Sevmesine Yardım Edin
Bazı köpekler oyuncaklara bayılır, kimi zaman topun bir kerecik dönmesi karşılığında bile mutlulukla çalışabilirler. Oyuncağa bu denli düşkün olmayan köpekler ise, üzerinde durulursa, oyuncakları sevmeyi öğrenebilirler. Sizin açınız¬dan, köpeğinizin farklı türde ödüllerle ilgileniyor olmasını sağlamak için göstereceğiniz bu çaba önemlidir. Köpek ne kadar çok şeyi ödül olarak kabul ederse bu sizin için de kolaylık yaratır, dersleriniz daha verimli geçer. İşte nasıl başlaya¬cağınız konusunda öneriler:

1. Köpeğinizin tasma kayışını sıkıca tutun ve elinizdeki bir oyuncağı gösterip dokundurarak onunla şakalaşın.
2. Ardından oyuncağı uzağa atın; peşinden gitmek için göstereceği tüm çabasına karşın onu serbest bırakmayın.
3. Gerekiyorsa oyuncağı daha cazip hale getirmek için bir yakınınız size yardımcı olabilir.
4. Köpeğiniz gözlerini oyuncaktan alıp size çevirene dek sabırla bekleyin.
5. Bu anı bir zil sesiyle işaretleyin ve ödül olarak köpeği serbest bırakıp oyuncakla oynamasına izin verin (bkz. Bölüm 4).
6. Oyuncağın yanından 30 saniye sonra hala uzaklaşmadıysa tasmasından yavaşça çekerek köpekle oyuncak arasını açmaya başlayın. Tekrar size baktığında zil çalın ve oyuncağa dönmesi için yeniden serbest bırakın.
7. Bunu farklı oyuncaklarla deneyin, köpeğin size yardımcı olan yakınınızın elinde¬ki oyuncakla oynamasına sık sık izin verin.
8. Ödülün oyun kısmı yaklaşık on saniyelik bir kısalıkta olmalı.

Bu egzersiz, normal olarak oyuncaklarla fazla ilgilenmeyen bir köpeğin ilgisini artırmanızda size yardımcı olur. Köpeği böyle ısındırmak bir eğitim çalışmasına başlamak için mükemmel bir yoldur ve köpeğin şimdi çalışma zamanı olduğunu anlamasını sağlar.

Etkili bir program için heyecan verici ödüller son derece önemlidir. Köpeğiniz kendisini böyle bir ödül kazanmak için fazla zorlamıyorsa daha çok sevebileceği başka şeyler deneyin. Köpeğiniz hiçbir oyun ya da oyuncağa ilgi göstermiyorsa da endişelenmeyin; köpek eğitiminde sadece yiyecek kullanmak suç değildir. Anımsayın, köpeğiniz zaten her gün yemeğini karşılıksız olarak yiyor, bu şekilde yediği yemek karşılığında çalışmasını da sağlayabilirsiniz.

Ödül mü Rüşvet mi?
Köpeğinize beceriler yapmayı öğretirken yiyecek kullanmak basit, eğlenceli ve etkilidir. Bununla birlikte pek çok insanın şikayet ettiği bir durum da ortada yiye¬cek olmayınca köpeğin hareketini sergilememesidir. Bu sadece istenilen noktaya henüz gelemediğinizi gösterir. Yiyecek ödülünü doğru bir biçimde kullanırsanız, köpeğin becerisini yapmasını sadece yiyecek vererek sağlamadığınızı görürsünüz. Ödül mutlaka becerinin sergilenmesinin ardından verilmelidir. Bu da rüşvetle ödül arasındaki en önemli farktır.

Rüşvet, köpeği bir hareketi yapmaya ikna edecek herhangi bir şeydir. Örneğin köpeğiniz dışarıda ve eve gelmekte nazlanıyor, içi bisküvi dolu bir kabı sallayarak (rüşvet iması) onu içeriye gelmeye razı edebilirsiniz. Bu tabi ki kötü bir şey değildir, ama şüphesiz ki bir eğitim de değildir. İşin gerçeği, aceleniz varsa ve başka seçeneğiniz de yoksa rüşvet vermenin önemli yararları da vardır.

EK BİLGİ
Rüşvetle ödül arasındaki farklılığı aklınızda tutun. Bu, davranışlar “iyi yönetilen bir köpek” ile kendisine verilen işaretlere, sonuçlarının güzel olacağını bildiği için hemen ve güvenilir bir biçimde tepki veren “iyi eğitilmiş bir köpek” arasındaki farklılığı gösterir.


Öte yandan ödül ancak sergilenen davranışın ardından verilen bir şeydir. Ödül bu davranışın gelecekte de tekrarlanması olasılığını güçlendirir. Örneğin parkta oynayan köpeğinizi yanınıza çağırırsınız, gelince ona bir ikramda bulunursunuz ve tekrar oyuna dönmesine izin verirsiniz. Ödüllendirilen bir köpek; her çağırdığınızda yanınıza gelmeye, eve dönme zamanı tasmayla çekiştirilip arabaya zorla bindirilen bir köpekten daha yatkın olacaktır. Burada işleyen iki ödül vardır: köpeğe sahibinin çağrısına uyarak yanına geldiği için verilen yemek ödülü ve bu itaatin ardından yeniden oyuna dönmesine izin verilme ödülü.

Köpeğinizi iyi tanıyorsanız, enerji düzeyini, kişiliğini, özel yeteneklerini, sınırlarını ve hoşlandıklarını biliyorsanız her ikinizin de çok başarılı olacağı oyunlar ve becerileri seçebileceksiniz. Birkaç gün boyunca köpeğinizle daha fazla zaman geçirerek bu kategoriler üzerine notlar alın. Onun sevebileceğini sandığınız pek çok şeyden aslında hoşlanmadığını görerek şaşırabilirsiniz de. Öğretme tarzınız ve eğitim çalışmalarını köpeğiniz hakkında öğrendiklerinize göre ayarlamanız sonucu çok etkili ve başarılı bir program ortaya çıkarabilirsiniz.

http://www.hashisin.com/?p=12#more-12