KÖPEK BAKIMI "EVİNİZDEKİ KÖPEĞİNİZE DİKKAT!"

İlk Yapılacaklar

1) Doğru Bilgi Almak Kesinlikle hayvanı olan arkadaşınızı arayıp bilgi almayın. Büyük olasılıkla bu bilgi yanlış olacaktır ve bazen sonucu hiçbir şey yapmamış olmaktan daha kötü olmaktadır. Böyle bir durumda derhal Veterinerinizi arayın; öncelikle ne yediğini biliyorsanız onu söyleyin, (doğru müdahale için ne yediğini bilmeniz çok önemli), hayvanın genel durumu hakkında bilgi verin. Hemen yola çıkmaya hazırlanın.

2) Genel Durum Kontrolü Her hangi bir müdahale yapmadan önce mutlaka hayvanın genel durumunu kontrol edin. Bunlar vücut ısısı, solunumu ve kalp atım sayısıdır. Diş etlerinin rengine bakın. (Bu renk mavi, soluk veya aşırı kırmızı olabilir). Adını seslenin size tepki verip vermediğine bakın. Gözlerini kontrol edin (elinizi takip ediyor mu?), gözbebeklerini kontrol edin (sabit mi, büyümüş mü, küçülmüş mü?). Böylece bilinci konusunda bilgi edinirsiniz. Sese ve ışığa aşırı tepki veriyor mu?
Nefesinde spesifik bir koku olup olmadığını kontrol edin.
Ağız içinde veya dilde yanıklar olup olmadığına bakın.

3) Kusturulmalı mı? Her yenilen zehirli madde kusturulmaz, bunu unutmayın. Bunun için mutlaka veterinerinizden bilgi alın . Bilincini kaybetmiş hayvan kesinlikle kusturulmaya çalışılmaz. Kusturmanız gerektiğindeyse, aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılabilir:
a. Bir bardak ılık suya bir yemek kaşığı tuz koyup içirin. “Nasıl içireceğim” diyecekseniz tabii ki enjektörle.
b. Oksijenli su içirerek kusturabilirsiniz. Her 5 kg canlı ağırlığı için 1 çay kaşığı verilir. Hayvan kusmazsa bu işlem 15 dakika arayla 3 kez tekrarlanır.

Özellikle hayvanın ne yediğinden emin değilseniz, kusmuğu atmayın. Bir poşete koyun. veterinerinize götürün. Bakalım ne yemiş. Kusmukta su veya safra dışında bir şey yoksa götürmeye gerek yok. Bunu nasıl alacağım demeyin. Eldivenle tabii ki...

Burada zaten bütün zehirlenmelerde belirti olarak kusma görülüyor diyebilirsiniz. Evet ama bu zehirli maddenin sisteme karıştığını ve bunun arkasından diğer etkilerin başlayacağını göstermektedir. Yani sizin kusturmanızla aynı şey değildir, hayvanınızın kendiliğinden kusmasını kesinlikle beklemeyin.

4) Süt İçirilmesi Gerekli mi? Hayvanınız petrol türevi, asidik veya alkali maddeler yediyse süt içirin. (Unutmayın eğer bilinci yerindeyse yapıyorsunuz. Aksi takdirde o sütü aynen ciğerlerine yollamış olcaksınız. Zaten zehirlenme etkileri başlamadan önce hayvanın boğulmasına sebep olursunuz). İlk 10 dakika içersinde içirmeniz önemli.

5) Vücut Isısının Kontrolü Hayvanın vücut ısısını ölçün. “Nasıl ölçeceğim” diyorsanız tabii ki termometreyle. Termometrenin metal ucu anüse düz sokulduktan sonra 45 derece eğimli hale getirilerek 2-3 dakika beklenir (bence hepiniz birer digital termometre alın. Digital termometrelerde ölçüm tamamlanınca kendi uyarı vermektedir. Bunun yanında standart termometreler kolay kırılır şeylerdir. Termometreyi de kırmayacağınızı bilirim, içim rahat eder). Hayvanınızın kulakları sıcak diye ateşi var veya soğuk diye ateşi yok demeyin, dış ısı yanıltıcıdır. Normalde vücut ısısı 38-38.5 derece olmalıdır.
a. Vücut ısısı düşükse: Derhal battaniyeye sarın ve sıcak su torbasıyla destek yapın (sırtına veya altına koyarak). Sıcak su torbanız yoksa, evdeki bir şişe bu iş için kullanılabilir.
b. Vücut ısısı yüksekse: Hayvanızı serinletin. Başını, patilerini soğuk suyla ıslatın, üzerine su serpin.

6) Solunum Yollarının Açık Tutulması Hayati önem taşıyan bu işlem için yapılması gerekenler:
-Dili dışarı çekin.
-Gırtlaktaki mukus, kusmuk ve yiyecek artıklarını varsa temizleyin.
-Baş hafif aşağıda olacak şekilde hayvanı sağ tarafına yatırın. Ancak bu pozisyonda solunum hala çok güçse bu akciğerde ödem olduğunu gösterebilir, bu durumda hayvanın oturur pozisyonda durmasını sağlayın.

7) Kalp Masajı Kalp durmalarında göğüs kafesine sol taraftan 2 saniye basınç yapılıp bırakılmalı, 2 saniye beklenip tekrarlanmalıdır. Bu işlem birkaç kez yapılmalıdır.

8) Zehirli Maddelerin Çevreden Uzaklaştırılması Bunun için eldiven kullanın.Tüylere bulaşmışsa ılık suyla yıkayın, çıkmıyorsa tüyleri kesin.

Ancak tüylere bulaşan kimyasal kuru veya toz halindeyse kesinlikle yıkamayın. Bu kimyasalların reaksiyona girmesine sebep olabilir. Bunun için hayvanı iyice fırçalayarak zehiri uzaklaştırın (etrafta elektrikli süpürge varsa onunla da çekebilirsiniz).
Petrol türevi olan ürünler deri ve tüylere bulaşmışsa bulaşık deterjanı ile yıkayın.

9) Gözün Temizlenmesi Zehirli madde gözle temas ettiyse, gözü hemen bol suyla yıkayın. Bu işlem için göz antiseptikleri de kullanabilirsiniz.

10) Gaz Zehirlenmesi Eğer hayvan soluyarak zehirlendiyse, derhal onu temiz havaya çıkarın


Elinizin Altında Bulundurulması Gerekenler

1) Telefon ( veterinerinizi aramanız için)
2) Tuz
3) Oksijenli su
4) Enjektör (En az 10cc’lik, iğnesi olmadan)
5) Termometre (digital olan tercih sebebidir)
6) Buyot (Sıcak su torbası)
7) Battaniye
8) Eldiven

Zehirlenmeye Yol Açabilecek Maddeler

Pil
Alkalin piller: bunların aşındırıcı içerikleri vardır ki çiğnendiğinde ya da delindiğinde oral (ağız) ve gastrointestinal (mide- Barsak) ülserlere, hatta gastointestinal alanda delinmelere sebep olabilirler. Bunların aşındırıcı yapısından dolayı hasta sahipleri, hayvanının bunu çiğnediğinden ya da yuttuğundan şüphelendiğinde asla kusturmaya kalkışmamalıdır. Bu pillerin bir kısmı çinko içerirler. Yutulan ve mide de olan pilden çinko zehirlenmesi henüz meydana gelmemiş olsa bile, pilden yeteri kadar çinko sızıyorsa olasılık vardır.
Diğer pil tipi ise kamera, mp3 çalar, saat ve bunun gibi elektronik eşyalarda kullanılan nikel kadmiyum (NiCd), lityum, nikel metal hidrat’dır. Nikel kadmiyum piller, adında da yer aldığı üzere kadmiyum içerir ki bu gastrointestinal (mide- barsak) irritasyonu (tahriş) ve sinirsel bozukluklara sebep olabilmektedir.
Hayvan pili delemeden yutmuş olsa da, intestinal (barsak) tıkanıklıkların olabileceğini unutmayın. Pil gibi yabancı objelerden meydana gelen barsak tıkanıklıkları acil durumdur ve operasyon ile çıkarılmalıdır.
Saat pili: Eğer köpeğiniz saat pili yediyse, bu olay 12 saat içersinde ölümcül mide ülserlerine sebep olabilir.
Belirtiler: Salya akıntısı, iştahsızlık, kusma ve uyuşukluk
Hayvanınızın pil yediğinden şüpheleniyorsanız asla kusturmayın ve zehirlenme belirtilerini göstermesini beklemeden derhal veteriner hekiminizi arayın.

Soğan, Sarımsak
Bunların toksik olma potansiyeli olan allium bitkisinin ailesinden geldiğini biliyor muydunuz?
Allium çeşitleri gastrointestinal irritasyonlara, hatta hemolitik anemiye (alyuvar hasarları) bile sebep verebilen disülfür gibi sülfür bileşikleri içerirler. Kediler disülfüre karşı çok daha hassastırlar ancak köpekler özellikle küçük ırklar ve diğer hayvanlar için de risklidir.
Soğan zehirlenmesinde;
Belirtiler:Uyuşukluk , zor nefes alma, dişetlerinde solgun renk.
Maalesef toksinler, direk hayvanın sistemine karışmaktadır ve ileri safhalarda kan nakline bile ihtiyaç duyulabilmektedir.

Çikolata
Çikolatanın ölümcül olabileceğini biliyor muydunuz? Çünkü çikolata hayvanın kalp ritmini bozan kafein ve theobromine içermektedir. Bu nöbete ve sonuç olarak da komaya sebep olabilmektedir. Kavrulmuş veya siyah çikolata en tehlikeli olanıdır ve sütlü çikolatadan 9 kat daha toksiktir. Çikolata zehirlenmesi geçiren köpeklerde kusma, susama, devamlı ürinasyon (işeme), ishal, hiperaktivite, titremeler, kas spazmları ve kalpte aritmi görülmektedir. Aynı zamanda pankreas hastalıklarına da sebep olmaktadır.
Belirtiler: Etkileri genellikle hemen ortaya çıkmamaktadır. Akut durumlarda belirtilerin ilk 8 saat içinde başladığı ve hastanın 12- 24 saat sonra kalp yetmezliğinden öldüğü saptanmıştır.
Theobromine: Diüreze (işemeye) sebep olur. Düz kasları etkilerken, en çok idrar kesesini etkiler
Kafein: Kalbi etkiler, taşikardi , aritmi.

Antifriz
Antifrizin tatlı ve hoş lezzette olduğundan yere döküldüğünde kedi ve köpekler tarafından iştahla yalanması sonucu etilen glikol zehirlenmesi ortaya çıkar.
Belirtiler: 30-60 dakika sonra ortaya çıkar. Kusma (bazen kanlı), ishal, sendeleme, uyuşukluk kramplar ve felçlerdir. Hematüri (kan işeme) dikkati çeker. Ağız ve mide ülserleri karakteristiktir. Böbrek yetmezliğine sebep olur. Kedilerde huzursuzluk, korkaklık, dengesizlik ve bayılma görülür.
Hayvanlar 6 saat içersinde komaya girerler. Vücut ısısı düşer.
Köpeğinizin antifriz yediğinden şüpheleniyorsanız, hayvanı kusturun

Çamaşır Suyu
Belirtiler: Kusma, salya artışı, ve karın bölgesinde ağrı.
Bu durumda asla köpeğinizi kusturmayın ve hayvana bol miktarda süt veya su içirin.

Naftalin
Köpekler için oldukça tehlikelidir. Santral sinir sistemini etkiler ve felçlere sebep olur. Karaciğer yetmezliği görülür.
Belirtiler: Kusma ve felç, koyu renkli idrar (kanlı), ateş, güç solunum, anemi.

Deterjanlar ve Yumuşatıcılar
Deterjanların çoğu hayvanlar için bir dereceye kadar toksiktir ancak yumuşatıcılar bu kategorideki en toksik maddelerdir.
Belirtiler: Kusma, uyuşukluk, ağızda yanıklar, salya akıntısı, kaslarda zayıflık ve hatta koma.
Bunlardan herhangi birini yediyse hayvanınızı asla kusturmaya çalışmayın.
Ağız, diş ve kontak lens antiseptikleri de deterjanlarla aynı kategoriye girmektedir ve hayvanlar için oldukça toksik etkiye sahiptir.
Belirtiler: Kusma, salya akıntısı, felçler ve koma

Mayalı Hamur
Çiğ mayalı hamur sadece mideye zarar vermekle kalmayıp, aynı zamanda hamur kabaracağı için barsak tıkanıklıklarına ve barsak yırtılmalarına sebep olmaktadır. Maya alkole dönüşerek alkol zehirlenmesine de sebebiyet verebilir.

Aspirin Zehirlenmesi
Genellikle antipiretik (ateş düşürücü) ve anakjezik (ağrı kesici) amaçla kullanılır. Aspirinle zehirlenme olayları köpeklere oranla kedilerde daha sık görülür. Kedilerde köpeklere oranla 10 kat daha toksiktir.

Belirtiler: Kusma, taşipne (hızlı solunum), beden ısısında artış (aspirinin ateş düşürücü etkisine karşın), inkoordinasyon. Hayvanlar dengelerini koruyamazlar ve yere düşerler.

Ağır zehirlenme olaylarında, kusma, solunum yetersizliği, solunum havasında aseton kokusu, terleme, titreme, kasılmalar ve koma görülür.
Bu durumda hayvanınızı kusturun.
Hayvanınıza sebep ne olursa olsun asla aspirin vermeyin.

Demir Zehirlenmesi
Demir, hayvanları kolaylıkla etkileyen ve birçok ürünün içinde bulunabilen çok zehirli maddedir. Multi vitamin haplarında bulunan demir hayvanınızın zehirlenmesi için yeterlidir. 10 kg’lik bir köpek 6 vitamin hapıyla potansiyel olarak zehirlenebilmektedir.

Belirtiler: Zehirlenmeden sonraki ilk birkaç saat içinde gastrointestinal iritasyon, sancı, kusma ve ishal (kanlı olabilir) görülür. İlk belirtilerden sonraki 12-24 saat içinde şiddetli depresyon, şok, kan şekerinin düşmesi, nöbet, kan pıhtılaşmasında bozulma, akciğerlerde ödem, karaciğer hasarına bağlı sarılık ve böbrek yetmezliği görülür.

Nikotin Zehirlenmesi
Sigara izmaritleri veya parçalarının çiğnenmesi, veya bunlara bulaşmış gıdaların yenmesi nikotin zehirlenmesine yol açmaktadır. Kedilerde daha sık görülür.
Belirtiler: Kusma, titreme, kramplar, taşikardi ve solunum felci sonucu ölüm.

Cıva Zehirlenmesi
Termometredeki cıvanın yenmesi, cıvalı boyalarla boyanmış yüzeylerin hayvanlar tarafından yalanması bu tür zehirlenmeye sebep olur.
Belirtiler: Salivasyon (salya artışı), ağız ve diş etlerinde ülserler, nefritis (böbrek yetmezliği), üremi, anüri(işememe)
Zehirin miktarına göre ölüm birkaç saatten birkaç güne kadar görülebilir.

DDT ve HCC Zehirlenmesi
Ektoparazitler (dış parazitler) için kullanılan bu ilaç böcek ilaçlamasında ve veteriner hekim kontrolü dışında hayvanlara uygulanabilmektedir. Hayvanlar tüylerine bulaşan bu maddeyi yalayarak veya derideki yaralardan emilerek zehirlenmektedirler.

Belirtiler: Kısa bir süre sonra kas titremeleri, huzursuzluk, sancı, solunum güçlüğü, kramplar, miosis (göz bebeğinin küçülmesi), inkoordinasyon ve son devrede felçler meydana gelir.
Bu durumda ilk olarak tüylere yapışmış olan ilaç kalıntılarını temizleyin yıkayın veya tüyleri kesin. Kesinlikle yağlı maddeler veya süt içirmeyin. Bu durumda tuzlu sürgütler verilmelidir.

Bitkiler
Evlerde dekoratif amaçlı olarak kullanılan ökseotunun hayvanınızın yemesiyle zehirli olabileceğini biliyor muydunuz?

Eğer hayvanınız bundan yeteri kadar yerse, gastrointestinal irritasyon , aşırısı susuzluk ve idrar yapmada artış , inkoordinasyon , kan basıncının düşmesi, kalp atımında yavaşlama, zor nefes alma, felç, koma ve ölüme bile sebebiyet verir.

Bunun yanında evdeki birçok bitki nontoxic (zehirlemeyen) olsa da pek çoğunun gübrelendiğini ve böcek ilacı spreylerinin bunlara sıkılabileceğini unutmayın. Hayvanınızın ne çeşit bir bitki yediğine bağlı olsa da genellikle zor nefes alma, konvülsiyon (titreme –kasılma), aşırı salya akışı, gastroenteritis, deri kaşıntısı, mide bulantısı, zor yutkunma, kusma, sulu gözler ve burun gibi belirtilere sebep olabilirler.

Ölümcül olan bitki ve çiçeklerin bazıları: diefenbachia, ökseotu, poinsettia, defne, rododendron (açalyaya benzeyen bir bitki), açalya, çobanpüskülü (dikenli defne), hezaren, yüksükotu, süsen, zambak, kahkaha çiçeği, fulya, sarmaşık.

Fulya ve nergis soğanları şiddetli gastroenteritise; sümbül soğanı ise titreme ve kasılmalara sebep olabilir. Avokado sapı ve yaprakları, ıspanak yaprakları, domates ve sapı, yaprakları da zararlı olabilirler.